เวเนซูเอล่ากำลังเจอพร็อกซี่วอร์ โดยมีการสนับสนุนจากต่างชาติอย่างสมบูรณ์แบบ

ผมจะไม่พูดถึงเวเนซูเอล่าเลยคงไม่ได้ทั้งที่ผมคิดว่าจะเขียนให้อ่านกันมาตั้งแต่ต้นสัปดาห์แล้ว ผมบอกได้เลยว่านี่คือพร็อกซี่วอร์ที่ขยายพื้นที่ออกมาในทวีปอเมริกาใต้ ซึ่งผมถือว่านี่คือการปฎิวัติล้มรัฐบาลโดยมีการสนับสนุนต่างชาติอย่างสมบูรณ์แบบ

เวลานี้ประธานาธิบดีนิโคลัส มาดูโรของเวเนซูเอล่าโดนถูก สหรัฐ อังกฤษ ฝรั่งเศส และอียู ประกาศว่าไม่ใช่ประธานาธิบดีทั้งที่ชนะเลือกตั้งมาจากประชาชนแบบถูกต้อง แต่กลุ่มประเทศเหล่านี้กลับสนับสนุนให้ นายฮวน กุยโด ประธานสมัชชาแห่งชาติและผู้นำพรรคฝ่ายค้านของเวเนซุเอลาขึ้นเป็นประธานาธิบดีแทน

เรื่องนี้ผมต้องเล่าพื้นฐานกันลืมก่อนครับ ประเทศเวเนซุเอล่านั้นเป็นประเทศที่ล้มเหลวทางเศรษฐกิจจากนโยบายประชานิยมจนเกินเหตุของประธานาธิบดีหลังอูโก ชาเบซ จนระบบเศรษฐกิจของประเทศต้องล้มลง ประชาชนสองชั่วรุ่นคนเคยชินกับการแบมือขอสวัสดิการจากรัฐ เพราะเวเนวุเอล่าคือประเทศที่มีมีน้ำมันสำรองมากที่สุดในโลก

แต่หลังจากที่ราคาน้ำมันในตลาดโลกตกลงทำให้สภาพเศรษฐกิจล้มเหลวจนเงินเฟ้อไม่มีค่า เพราะประเทศไม่เหลือกิจการอะไรที่มาแบ่งเบาสภาพเศรษฐกิจอีกแล้ว จากการที่รัฐบาลประชานิยมจนไม่เหลือธุรกิจอะไรที่สามารถขายแข่งกับสินค้าราคาถูกกว่าต้นทุนจริงได้ หลังจาก อูโก ชาเบซ ถึงแก่อสัญกรรมไป นิโคลัส มาดูโร รองประธานาธิบดีขึ้นมานั่งรักษาการแทนและมีการเลือกตั้งได้กลับมาใหม่อย่างเต็มตัวตั้งแต่ปี พ.ศ. 2556

แต่การประคองตัวให้ชาติไปต่อได้นั้นยากลำบากมาก จึงต้องกู้เงินมาจากชาติต่างๆ เช่นจีนและรัสเซียเพื่อพยุงสภาพเอาไว้ทั้งที่คนทั้งโลกมองดูแล้วไม่น่าจะพาประเทศรอดไปได้เลย แต่ นิโคลัส มาดูโร ก็ยังลากถูประเทศไปได้แบบโคม่าสลับเจ็บหนักไปตลอดทางจนถึงทุกวันนี้

จะบอกว่าปัญหาใหญ่ที่เกิดขึ้นกับเศรษฐกิจของเวเนซุเอล่ามานั้นมาจากสหรัฐสั่งคว่ำบาตรประเทศเวเนซุเอล่าอย่างยาวนานก็ว่าได้ ไม่ได้มาจากนโยบายผิดพลาดของ ประธานาธิบดีอูโก ชาเบซ เพียงอย่างเดียว

เวเนซุเอล่านั้นกู้เงินจากขั้วอำนาจจีนและรัสเซียมาไม่น้อยเพื่อพยุงประเทศให้รอด และเป็นอะไรที่สหรัฐควบคุมไม่ได้ การเลือกตั้งครั้งที่ผ่านมานายมาดูโร ก็ชนะการเลือกตั้ง แต่ทั้ง สหรัฐ อังกฤษ ฝรั่งเศส และอียู และเพื่อนบ้านฝั่งที่โปรสหรัฐนั้นกลับไม่รับรองอำนาจที่ได้มา และเชิดนายฮวน กุยโด ประธานสภาที่เป็นฝ่ายค้านขึ้นเป็นประธานาธิบดีรักษาการแทน และสั่งปลด ปธน.นิโคลัส มาดูโร แบบไม่สนใจอะไรทั้งสิ้น

การที่สหรัฐสั่งปลดประธานาธิบดีของชาติอื่นที่ตัวเองไม่ชอบนั้นตลกไหมครับ แต่ก็ทำไปแล้วสดๆ นี่เอง

เรื่องรัฐบาลที่สหรัฐไม่ปลื้มนี้ไม่ใช่เพิ่งเกิด แต่เกิดขึ้นมานานพอสมควร จนเมื่อเดือนธันวาที่ผ่านมารัสเซียได้ส่งเครื่องบินทิ้งระเบิดทางยุทธศาสตร์ TU-160 จำนวน 2 ลำบินรวดเดียวไปเวเนซุเอล่า เพื่อแสดงให้เห็นว่ารัสเซียให้การสนับสนุนรัฐบาลเวเนซุเอล่าหลังจากที่ นายมาดูโร โดนลอบฆ่าโดยโดรนสังหารจากกลุ่มต่อต้านที่สหรัฐและโคลัมเบียสนับสนุน

เรื่องนี้จีนได้ออกมาพูดเตือนประเทศที่ต้องการล้มประธานาธิบดีของเวเนซูเอล่า ให้กระทำอย่างมีสติและเหตุผล เรื่องนี้เกิดขึ้นเมื่อสัปดาห์ที่แล้วจากแถลงการณ์ของโฆษกกระทรวงต่างประเทศจีน นางหวา ชุนอิ๋ง 

และเมื่อสัปดาห์ที่แล้วเช่นกันที่ ปธน.ปูติน ของรัสเซียได้โทรศัพท์ไปให้กำลังใจและแสดงจุดยืนว่ารัสเซียสนับสนุนมาดูโร ปูตินได้กล่าวว่า การที่ต่างประเทศเข้าแทรกแซงกิจการภายในของเวเนซุเอล่านั้นผิดกฎหมายระหว่างประเทศ การแก้ปัญหาอะไรก็ตามต้องทำตามกรอบของรัฐธรรมนูญของเวเนซุเอล่า

เรื่องเวเนซุเอล่านั้นต่างกับตุรกีเรื่องหนึ่ง คือสหรัฐเข้าไปแทรกแซงทหารให้ล้มรัฐบาลไม่ได้ ดังนั้นจึงไม่ใช้วิธีให้ทุนและการสนับสนุนทหารปฎิวัติแบบที่ตุรกีโดนเมื่อสามปีที่แล้ว เพราะ พลเอกวลาดิเมียร์ ปาดริโน โลเปซ รมว.กลาโหมของเวเนซุเอลา ประกาศว่า กองทัพจะให้การสนับสนุนประธานาธิบดีนิโคลัส มาดูโร และเมื่อเกิดความวุ่นวายขึ้นจากม็อบที่สนับสนุนทั้งสองฝ่ายเข้าปะทะกันบนถนนและเกิดการปล้นสะดมภ์ในกรุงคารากัส 3 วันนั้น ทหารก็เข้าไปควบคุมสถานะการณ์จนสงบลงได้หลังจากที่มีผู้เสียชีวิตจากการปะทะกันเอง 12 ราย

ทันทีที่เกิดเรื่องขึ้นมา องค์การสิทธิมนุษยชน และองค์การนิรโทษกรรมสากลเรียกร้องให้ ปธน.มาดูโร เคารพสิทธิการชุมนุมของผู้ประท้วง และเรียกร้องให้รัฐบาลสั่งการให้ทหารกลับเข้ากรมกองแทนที่จะออกมาปราบปรามประชาชน คำนี้คุ้นๆ เหมือนกับที่ไทยเราเคยโดนมาเมื่อหลายปีก่อนเมื่อครั้งม็อบเผาบ้านเผาเมืองที่ทหารออกมาคุมสถานะการณ์ แต่เวลานี้ที่ทั้งพระและอิมหม่ามโดนฆ่าในสามจังหวัดชายแดน องค์การสิทธิมนุษยชน กลับเงียบสนิทไม่ออกมาเรียกร้องอะไร แต่เวลามีการวิสามัญผู้ก่อการร้ายที่ยิงสู้กับทหารกลับออกมาเป็นปากเสียงให้โจรว่าทหารทำรุนแรงเกินไป ก็แปลกดีสำหรับองค์การนี้

หลังจากที่โดนกดดันจากสหรัฐโดยการเชิดนายฮวน กุยโด ขึ้นมาเป็น ปธน.รักษาการ และมีม็อบที่ได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐมาก่อความวุ่นวายภายในประเทศ ประธานาธิบดีนิโคลัส มาดูโร ก็สั่งตัดความสัมพันธ์ทางการทูตกับสหรัฐทันทีและสั่งขับทูตและกงศุลสหรัฐออกจากเวเนซุเอล่าภายใร 72 ชั่วโมง แต่สหรัฐยังดื้ออยู่ต่อไปและประกาศว่าถ้าเมื่อไรที่สถานทูตไม่ปลอดภัยจะทำการให้กำลังทหารบุกเวเนซุเอล่าทันที

เรื่องนี้ นายไมค์ ปอมเปโอ รมต.ต่างประเทศสหรัฐได้ประกาศว่า คำสังไล่เจ้าหน้าที่ทูตนั้นไม่ชอบธรรม เพราะสหรัฐไม่ถือว่านายมาดูโร เป็นประธานาธิบดีอีกต่อไปแล้ว แต่ประธานาธิบดีตัวจริงคือ นายฮวน กุยโด ที่สหรัฐให้การสนับสนุน

เรื่องนี้ไม่ใช่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในการที่สหรัฐเข้าไปวุ่นวายกับการตั้งรัฐบาลของชาติของชาติที่ตัวเองมองว่าคุมไม่อยู่ เพียงแต่รูปแบบต่างออกไปเท่านั้น อย่างเช่นยูเครนที่โดนล้มรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งที่โปรรัสเซีย งานนั้นล้มสำเร็จและยูเครนกลายเป็นสนามรบอย่างยาวนานมาหลายปี

ซีเรียนั้นโดนล้มรัฐบาลด้วยสงครามพร็อกซี่ที่สหรัฐเข้าไปตั้งฐานทัพ แต่ไม่สำเร็จจากที่รัสเซียเข้าคุ้มครองซีเรียและช่วยขับไล่กองกำลังที่สนับสนุนโดยสหรัฐจนเกือบทั้งหมดในทุกวันนี้

และตุรกีที่สหรัฐทำไม่สำเร็จเพราะรัสเซียส่งข่าวล่วงหน้าให้ก่อนจนรัฐบาลตีโต้ภายใน 12 ชั่วโมงจนฝ่ายปฎิวัติที่สนับสนุนโดยสหรัฐต้องพ่ายแพ้ไป

แม้แต่ประเทศไทยย้อนหลังไปสมัย ป.พิบูลย์สงคราม สฤษดิ์ ธนะรัชต์ จนถึง ถนอม กิติขจร ก็อาจจะบอกได้ว่าการที่รัฐบาลสามารถอยู่ในตำแหน่งได้ยาวนานนั้นรัฐบาลสหรัฐให้การสนับสนุนอยู่ไม่น้อย ถึงแม้จะเป็นรัฐบาลที่มาจากการรัฐประหารและเลือกตั้งที่สกปรกในบางครั้งก็ตาม เพราะเวลานั้นไทยคือดินแดนฐานทัพแห่งเดียวในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ของกองทัพสหรัฐที่ใช้ในการทำสงครามเวียดนามและลาวมาอย่างยาวนาน

Pat Hemasuk